نگران نباشید، سال 57 هم از شمال تهران شروع شد

نامه ی زیر نوشته‌ی یک نسل اولی تهرانی است که از نزدیک و شاهد روند شکل گیری انقلاب 57 بوده است. متن آن را به نقل از وبلاگ «حرف حساب» منتشر می‌کنیم.

اخیرا ملاحظه شده که دولتیان و بعضی از روزنامه نگاران اعتراضات و جنبش اخیر را محدود به بالای شهر دانسته و سعی در تخطئۀ آن نموده اند. لازم دیدم نکاتی تاریخی جهت روشنگری برای جوانان نسل دوم و سوم عنوان نمایم که امیدوارم در جهت پیشبرد آزادیخواهی موثر واقع گردد.

با احترام به سابقۀ تاریخی حضور دانشگاهیان، روشنفکران (مذهبی و غیر مذهبی)، بازاریان، مردم و روحانیون (مشخصا طرفداران و شاگردان آیت الله خمینی) در اعتراضات و جنبشهای ضد استبدادی در طول زمان حکومت پهلوی، لازم به ذکر است که کانون شروع بسیاری از اعتراضات در سالهای آخر حکومت شاه قسمت شمالی شهر تهران بوده و بعد به نقاط دیگر شهر و کشور گسترش پیدا کرد. به عنوان نمونه به موارد زیر اشاره می نمایم:

- حسینیۀ ارشاد - حرکتهای روشنگر و روشنفکرانۀ مذهبی دکتر شریعتی

- مسجد قبا - بدنبال بسته شدن حسینیۀ ارشاد؛ سخنرانیها توسط دکتر مفتح و اعضای نهضت آزادی

- مسجد همت تجریش - فعالیتهای چشمگیر و جلسات به همت مرحوم آقای ملکی

- مسجد مهدیه، جوزستان، خیابان نیاوران - جلسات پیوستۀ تفسیر قران آقای موسوی خوئینی ها با حضور گستردۀ دانشجویان

- مسجد جماران - برنامه های متناوب بمناسبتهای خاص - به عنوان نمونه سخنرانی شدیدا سیاسی ناطق نوری در تاریخ سی ام دیماه 1356 و پس از آن فراری دادن ایشان از دست ساواک از درب زنانه

- مسجد کوجۀ حکمت - فعالیتها و سخنرانیهای آقای کروبی برای عام و خاص

- مسجد رستم آباد - جلسات متعدد توسط آقای شاه آبادی و مدعوین

لازم به ذکر است که اکثریت روشنفکران موثر و روحانیون انقلابی بعضا بطور سنتی در قسمت شمال شهر زندگی می کردند که این کانونها و کانونهای دیگر اثر گذار را شکل داده و دانشجویان و جوانان مسئول گسترش در نقاط دیگر بودند. اولین راهپیمائی بزرگ مردمی در قبل از انقلاب از تپۀ قیطریه شروع گردید و به پایین شهر کشیده و ختم گردید. دومین راهپیمائی بزرگ هم از نقاط مختلف شمالی شهر شروع و به طرف میدان آزادی کشیده شد. البته فعالیت کانون توحید در میدان توحید هم قابل ذکر است. بعلت فعالیت های آقای علامه نوری در مسجدی در خیابان ژاله (شهدا) گسترش تظاهرات به نقاط دیگر شکل گرفت و راهپیمائی بعدی از میدان ژاله برنامه ریزی گردید که نهایتا در این مکان شاهد شهادت کثیری از هموطنان بودیم.

بنابراین، نقاط متعددی از شمال تهران کانونهای اولیه و اصلی در شکل گیری اعتراضات محدود و گسترده در سطح شهر در زمان انقلاب بوده است و شمال شهری ها نقش اساسی و غیر قابل انکاری در شکل گیری و پیروزی انقلاب داشته اند. این بدین معنا نیست که نقاط دیگر فعال نبوده اند بلکه کانون بودن شمال شهر و شمیران بسیار مهم است که می بایستی یادآوری شود. این طور به نظر می رسد که در کنار مساعد بودن هوای آن زمان شمیران، علت اصلی که آیت الله خمینی را واداشت این منطقه (جماران) و نه خیابان پاستور را برای حضور خویش در پایتخت برگزیند، محور بودن شمیران در مبارزات انقلاب باشد.

یاد آوری موارد بیشتر از حوصلۀ این نوشته خارج است. اعتراضات به حق میلیونی اخیر برای باز پس گیری آزادی نسبی بمانند پیش از انقلاب 57 می باشد و نمی توان به آن انگ و تهمت "خیزش بالاشهری (از لحاظ طبقاتی) که با تحریک بیگانگان و رسانه های غربی انجام گردیده" زد. حرکت اخیر حرکت آزادی خواهی است ولو اینکه قشر کثیری از ملت ممکن است با شکم گرسنه سر به بالین بگذارند.

آقای احمدی نژاد می توانند با استفاده از در آمد نفت سهم عدالت اعطاء نمایند که صدای تعدادی از نیازمندان را موقتا بخوابانند ولی بجز داغ و درفش چیز دیگری در چنته ندارند که به آزادی خواهان هدیه نمایند. آزادی را جوانان آگاه و غیور ایران زمین از بند کشیدگان آن باز خواهند ستاند. بدانید که دانشگاهیان، روشنفکران، روحانیون آگاه و جوانان غیور چراغ راه مردم مستضف خواهند بود.